SİVİL BAKIŞ 06.03.2013-çarşamba
Mehmet Emin ASLAN
Eskipazar Ekonomik Kalkınma Derneği Başkanı
mehmet.e.aslan@gmail.com http://www.facebook.com/mehmet.e.aslan.33 twitter.com/mehmeteminaslan
SAKİN ŞEHİR-CİTTA SLOW
Eskipazar’da Ekonomik Kalkınma potansiyelimizin en başında Tarım ve Turizme kaynak yaratan DOĞAL VARLIKLARIMIZ geliyor.Bu husus daha önceki yazılarımda ayrıntılı olarak değerlendirilmişti.
O halde bu doğal varlıklarımızı koruyarak ve gelecek nesillere de aktarabileceğimiz şekilde yani sürdürülebilir kalkınma anlayışı içinde ekonomiye kazandırmamız büyük önem taşıyor.
Bu haftaki yazımda, yaratacağımız bu korumacı anlayışın bize sunacağı bir fırsattan, yani “CİTTASLOW-SAKİN ŞEHİR” Uluslararası Ağından söz etmek istiyorum.
Cittaslow- Yaşamın Kolay Olduğu Kentlerin Uluslararası Ağı
İtalyanca şehir anlamına gelen “CİTTA “sözcüğü ile İngilizce Sakin anlamına gelen “SLOW” sözcüklerinden oluşan bu kavram İtalya’da doğdu. Cittaslow Ağı; Avrupa’da İtalya, Avusturya, Danimarka, Hollanda, Norveç, Polonya, İspanya, İsveç ve İngiltere ile Güney Kore ve Avustralya gibi 25 ülkeden 150 küçük nüfuslu kentin üye olduğu bir KENTLER BİRLİĞİ’NE dönüştü.
Cittaslow Ağın Ortaya çıkmasının temel nedeni, özellikle küreselleşmenin yarattığı ve gittikçe yaşam tarzları birbiriyle aynı olmaya başlayan, kültürel önemleri, farklılıkları ve yerel kimliği azalmış kasaba ve kentlerin dünya sahnesinde kendi özgün kimlikleri ile yer alma istekleridir.
Yine bir makalede Cittaslow için şunlar söyleniyor..“Bir şehrin Cittaslow olması demek o şehrin dokusunun, renginin, müziğinin ve hikayesinin uyum içinde, şehir sakinlerinin ve ziyaret edenlerin zevk alabilecekleri bir hızda yaşanması demektir. Yerel meslekleri, tatları ve sanatları sadece eskilerin hatırlayabildiği kavramlar olmaktan çıkarmak için bunları çocuklarımızla ve misafirlerimizle paylaşmaktır. Bu hayatın tek amacının bir yerlere yetişmek olmadığını, içinde bulunan andan zevk alınması gerektiğini insanlara hatırlatmaktır”.
Tabii bu özgün ve kimlikli duruş; farklılaşmayı, markalaşmayı ve ilgi çekmeyi de beraberinde bir fırsat olarak sunmaktadır.
Bir kenti kent yapan değerlerini, geleneklerini,göreneklerini,müziğini,mimarisini, yemeğini,esnafını, doğasını, tarihini korumadan, bu değerlere saygı duymadan ve hızla tüketerek kalkınmak pek mümkün olamıyor.
Yani cittaslow felsefesi “yaşam sakin ama kalkınma hızlı ” anlayışıdır.
Bu ağa Türkiye’den ilk katılan, İzmir’in Seferihisar ilçesi oluyor. 2009 yılında Seferihisar’ın üye olmasının ardından 2011 yazında, bu örgütlenmeye Muğla’nın Akyaka, Aydın’ın Yenipazar, Çanakkale’nin Gökçeada ve Sakarya’nın Taraklı ilçeleri kabul edildi. Isparta’nın Yalvaç, Kırklareli’nin Vize ve Ordu’nun Perşembe ilçeleri de başvuruları olumlu karşılandı. Krıterleri yerine getiriyorlar. Şanlı Urfa’nın Halfeti ilçesi de sakin şehir olmak için başvuranlar arasında. Çorum’un İskilip ilçesi de benzer hazırlık içinde .
CİTTA SLOW AĞINA ÜYE OLMAK İÇİN NE GEREKİYOR?
Öncelikle Şehrin nüfusunun 50.000 den az olması, İlçe Belediye Meclisinin Sakin Şehir olma iradesini ortaya koyan bir karar alması, Birlik Tüzüğünde belirtilen 7 ana başlık altında toplanan 59 kriter hakkında projeler geliştirmesi ve uygulaması ,Kentin Cittaslow kriterleri hakkında geliştirdiği projelerden oluşan başvuru dosyasının değerleme sonucu %50’den fazla puan alması gerekiyor.
Tabii şehir halkının bu hususta farkındalığı yükseltilerek desteğinin sağlanması da en başta gerçekleşmesi gereken önemli bir husus.
Gönüllülük ve mutabakat başarı için mutlaka aranması gerekecektir,aksi halde uygulamanın başarı şansı düşünülemez.
Bu hususlarda İzmir Seferihisar Belediyesinin tecrübelerinden yararlanmanın mümkün olacağını düşünüyorum
ÜYELİK İÇİN GEREKLİ 59 KRITER
A-Yerel Üretimi Korumak
1. Organik tarımcılığın geliştirilmesi için projeler. **2. Esnaf ve zanaatkârlar tarafından üretilen ürünler, eşyalar ve el sanatlarının kalitesinin belgelendirilmesi. **3. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan esnaf ve zanaatkârların ve/veya el işi ürünlerinin korunması ve himayesine yönelik programlar. **4. Yok olma riskiyle karşı karşıya olan geleneksel çalışma ve meslek yöntemlerinin himayesi. **5. Organik ürünlerin ve/veya yerli ürünlerin kullanılması ve restoranlar, okul kafeteryaları ve korunan yapılarda yerel geleneklerin muhafaza edilmesi **6. Slow Food hareketiyle işbirliği içerisinde okullarda tat ve beslenme konusunda eğitim programları hazırlamak **7. Yok olma riski altında olan şarap ve gastronomik yavaş yemek çeşitleri için, aktivitelere destek olmak. **8. Yöreye özgü ürünlerin tespit edilmesi ve bu ürünlerin ticarileşmesi için destek olunması (pazarların ve marketlerin yerel ürünlerin satışı için düzenlenmesi, uygun mekanların oluşturulması). **9. Şehirdeki ağaçların sayımının yapılması ve büyük ya da “tarihi ağaçların” değerinin arttırılması.**10. Yerel kültürel etkinliklerin korunması ve teşvik edilmesi. **11. Kent ve okul bahçelerinde geleneksel yöntemlerle yerel ekinler yetiştirilmesi için teşvik edilmesi.
B-Misafirperverlik
1. Turist bilgisi ve nitelikli misafirperverlik için eğitim kursları.**2. Turistik güzergâhlarıyla tarihi merkezlerin ve turistik yerlerin işaretlenmesinde uluslararası işaretlerin kullanılması. **3. Ziyaretçilerin özellikle takvimlendirilmiş etkinlikler için şehre yaklaşımlarını ve bilgi ve hizmetlere erişimlerini kolaylaştırıcı resepsiyon yönergelerinin ve planların hazırlanması (otopark, resmi kurumların çalışma saatlerinin uzatılması/esnetilmesi, vb.).**4. Şehrin “yavaş” güzergâhlarının düzenlenmesi (broşürler, internet siteleri, ana sayfalar vb.)**5. Turistik işletmeciler ve mağaza sahiplerinin, ücret şeffaflığı ve fiyatların müessesenin dışında sergilenmesi gerekliliği konusunda bilinçlendirilmesi.
C-Çevre Politikaları
1. Hava, su ve toprağın kalitesinin, yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi. **2. Kentsel çöp ve özel atıkların ayrıştırılarak toplanmasının teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik projeler.**3. Endüstriyel ve evsel kompostlamanın teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması.**4. Kentsel ya da toplu kanalizasyon için, atık su arıtma tesisinin bulunması. **5. RSU ve biyokütlelerden ısı üretilmesi ve özellikle alternatif enerji kaynaklarının (yenilenebilir enerji, yeşil hidrojen, mini hidroelektrik santral) kullanılması yoluyla enerji tasarrufu yapılmasına yönelik belediyenin planı .**6. Genetiği değiştirilmiş ürünlerin (GDO) tarımda kullanılmasının yasaklanması **7. Reklam Ticari tabelalar ve trafik işaretlerinin düzenlenmesine dair belediyenin planı.**8. Elektromanyetik kirliliğin kontrolü için sistemler geliştirilmesi.**9. Gürültü kirliliğinin azaltılması ve kontrolü için program yapılması.**10. Işık kirliliğinin kontrolü için sistemler ve programlar oluşturulması.**11. Çevre yönetimi sistemlerinin benimsenmesi (EMAS ve ECOLABEL ya da ISO 9001; ISO 14000, SA 8000 ve Gündem 21 projelerine katılım).
D-Altyapı Politikaları
1. Tarihi merkezlerin ıslahı ve iyileştirilmesi için planlar ve/veya kültürel ve tarihi değerler üzerine çalışmalar yapılması.**2. Güvenli ulaşım ve trafik için planlar yapılması**3. Okullar ve kamu binalarına bağlanan bisiklet yolları.**4. Özel taşıtlar yerine uygun alternatif taşıma ve trafiğin toplu taşım araçları ve yaya alanları ile bütünleştirilmesi için (toplu taşımla bağlantılı ilave kentsel araba park alanları, yürüyen merdivenler, yürüyen bantlar, teleferik, bisiklet yolları, okullar, işyerleri ve benzerlerine erişim sağlayan yaya güzergâhları) planlar yapılması. **5. Kamusal ve kamuyla ilgisi olan alanların engelliler için erişilebilir olması, mimari engellerin kaldırılması ve teknolojilere erişimin sağlanmasını garanti altına almak üzere altyapıların teşvik edilmesi. **6. Aile yaşantısına ve yerel aktivitelere (eğlence, spor aktiviteleri, okul ve aile arasında bağ oluşturmayı amaçlayan aktiviteler, yaşlılar ve kronik hastalar için evde yardımı da kapsayan yardım çalışmaları, sosyal tesisler, belediye çalışma saatlerinin düzenlenmesi, umumi tuvaletler) yardımcı olacak programların teşvik edilmesi. **7.Tıbbi yardım merkezi mevcudiyeti **8. Vasıflı yeşil alanların ve hizmet altyapılarının (yeşil alanların birbiriyle bağlantıları, oyun sahaları, vb.) mevcudiyeti. **9. Ticari malların dağıtımı ve “doğal ürünler için ticari merkezler” oluşturulması için plan hazırlanması.**10. Mağaza sahipleriyle, zor durumda olan vatandaşlarla ilgilenme ve yardım etme üzerine mutabakat sağlanması: “dost mağazalar”.**11. Bozulmakta olan kentsel alanların ve şehrin yeniden kullanılmasına yönelik projelerin iyileştirilmesi.**12. Kent tarzının yeniden yapılandırılması ve iyileştirmesi için bir program. **13. Kentin tanıtımında kullanılan bilgilendirme ofislerinin, U.R.P. (kentsel yenilenme programı) işlevlerinin, Cittaslow tanıtım/bilgi ofisiyle bütünleştirilmesi.
E-Kentsel Kalite için Teknolojiler ve Tesisler
1. Biyomimari için büro ve biyomimarinin teşvik edilmesi yönündeki bilgilendirme projesi için görevlendirilen personelin eğitimi için programlar **2. Şehri, fiber optik kablolar ve kablosuz sistemler için teçhiz etmek.**3. Elektromanyetik alanları izleme sistemlerinin benimsenmesi.**4. Kentin çevresi ve peyzajıyla uyumlu çöp tenekeleri bulundurulması ve çöplerin belirli zamanlarda toplanması.**5. Kamu ve özel alanların çevreyle uyumlu bitkilerle, tercihen bahçe peyzajı kriterlerine uygun yerel bitkilerle, bitkilendirilmesi için teşvik edilmesi ve programlar oluşturulması.**6. Vatandaşlara götürülen hizmetler ( belediye hizmetlerinin internet vb. üzerinden duyurulması, vatandaşlar için internet tabanlı bir belediye ağı oluşturulması ve vatandaşların bu ağı kullanmaları yönünde eğitilmeleri) için planlar yapmak.**7. Özellikle gürültülü alanlarda gürültünün kontrol edilmesi için plan.**8. Kentte kullanılan renklerle ilgili plan hazırlamak.**9. Elektronik evden çalışmanın (telework) teşvik edilmesi.
F-Farkındalık
1. Yerel Yönetimin Cittaslow olma niyetini açıklamadan önce vatandaşların Cittaslow’un ne olduğu, amaçları ve prosedürü hakkında bilgilendirilmesi amacıyla kampanyalar düzenlenmesi **2. “Yavaş” felsefesini kazanmada ve Cittaslow projelerinin uygulanmasında sosyal yapıların dâhil edilmesi için programlar hazırlanması, özellikle; eğitsel bahçe ve parklar, okuma mekanları, tohum bankası projesine katılım **3. Slow City ve Slow Food faaliyetlerinin yaygınlaştırılması için programlar hazırlanması
Olağanüstü Gereklilikler
- Kentte Cittaslow kimliğini vurgulayacak kampanyalar düzenlenmesi ve Cittaslow tarafından lanse edilen şartların karşılanması (zorunlu)
- Yavaş Yemek Komitesinin oluşturulması ve desteklenmesi (liyakat notu)
Üye şehirlerin, antetli kağıtlarına Cittaslow logosunu eklemeleri ve web sitelerine “yavaş” felsefesi hakkında içerik koymaları gerekmektedir.
G-Slow Food Faaliyetlerine ve Projelerine Destek
1. Yerel bir Slow Food Convivium’unun oluşturulması(convivium-birlikte yemek yemek, hayatı paylaşmak).**2. Slow Food ile işbirliği yaparak zorunlu ve orta öğretimde tat ve beslenme üzerine eğitim programları hazırlanması.**3. Slow Food ile işbirliği yaparak okul sebze bahçelerinin kurulması.**4. Arca veya Slow Food Merkezlerinin, yok olma riski altında olan türlere veya ürünler için bir veya daha çok projelerinin uygulanması.**5. Slow Food tarafından himaye edilen yerel ürünlerin kullanılması ve beslenme geleneklerinin, gıda eğitim programlarıyla birlikte, toplu gıda hizmetleri, korunan yapılar ve okul kantinleri içerisinde muhafaza edilmesi.**6. Slow Food ile işbirliği içerisinde “Mercati della Terra” uygulamasıyla özgün yerli ürün elde edilmesinin desteklenmesi.**7. “Terra Madre” projesinin ve yemek cemiyetlerinin ortak eşleştirme ile desteklenmesi
Bu açıklamaların ışığında genel bir değerlendirme yapmam gerekirse,
“Krıterlerin yerine getirilmesi çok zor değil. Önemli olan bu vizyonu benimsemektir”
Özellikle Eskipazar için Tarım ve Turizm atağının daha başında olduğumuzu düşündüğüm bu yıllarda, toprağımızın, suyumuzun ve çevremizin korunması,üretimin doğal koşullarda sürdürülmesi ,gelenek, görenek ve adetlerimizin, unutulmaya yüz tutan mesleklerin yaşatılması, yerel ürünlerin çoğaltılması ve yerel pazarların kurulması, yerel türkülerimizin, mânilerimizin ortaya çıkarılması, eğitimden sağlığa ve trafik düzenine kadar bir takım standartların sağlanması,tüm bunların turizm potansiyeli içinde ekonomiye kazandırılması ve şehre turist ilgisinin çoğaltılması için bu ağa katılmak UYGUN OLACAKTIR.
Son Söz- Böyle bir uluslararası ağa dahil olmuş Eskipazar’da HADRIANOUPOLIS’İN değeri ve uluslararası ilgi çekiciliği daha da artacaktır. Bu Eskipazar için güzel bir hedef olabilir.. Ne dersiniz?...
Bir sonraki yazıda buluşmak üzere KALIN SAĞLICAKLA..06.03.2013