SİVİL BAKIŞ 25.12.2012-çarşamba
“eskipazar’da ekonomik yoksulluk var mı,yokmu ?”
Mehmet Emin ASLAN
Eskipazar Ekonomik Kalkınma Derneği Başkanı
mehmet.e.aslan@gmail.com http://www.facebook.com/mehmet.e.aslan.33 twitter.com/mehmeteminaslan
Malum, yeni bir yıla girmek üzereyiz. Bu haftaki SİVİL BAKIŞ köşemizde yeni konumuza girmeden önce YENİ YIL dileklerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.
2012 yılı, Zamanın çok hızla tükendiği, nasıl geçtiğini anlayamadığımız, adeta yapacaklarımızı yetiştiremediğimiz "Küçücük Bir Yıl" olarak geride kaldı. 2012’de Ülkemiz, Ailemiz , Kendimiz için hep "mükemmeli" aradık, uğruna peşinden koştuk. "En mükemmel, en ideal " belki erişilemeyecek yıldızlar kadar uzaktı ,BİLİYORDUK.. ama onlar yaşam yolculuğumuzun en karanlık anlarında bile hep bize ışık tutuyorlar,yolumuzu aydınlatıyorlar.Tıpkı uzak yıldızların gemicilere yol gösterdiği gibi.Şimdi "KOCAMAN BİR YILIN, 2013‘ün KAPISINDAYIZ".2013'ün BOL YILDIZLI ve sevdiklerinizle el ele yürek yüreğe,huzurla ve sağlıkla geçireceğiniz bir yıl olması dileklerimle…
Şimdi yazı konumuza dönüyoruz….
Ülkemizde 1993 yılından beri her yıl 12-18 Aralık tarihleri Yoksullarla Dayanışma Haftası olarak kutlanıyor ve bir takım etkinlikler gerçekleştiriliyor.
Tabii yoksullara destek olma konusunda millet olarak güzel hasletlere sahibiz.Hele ki atalarımızın tarihte gösterdiği o kadar ulvi davranışlar var ki, bugün bile bizlerin bu örnek davranışları her zaman o güzellikte yaşatamadığımız ortada.
Örneğin Sadaka Taşı.
Osmanlı döneminde sadece İstanbul’da 173 adet Sadaka Taşı var.Sadaka Taşının özelliği, yardım eden ile yardım alanın birbirini görmediği, gösterişten uzak, yoksullara yardım sistemi.
Sadaka Taşı şehrin uygun yerlerine konuluyor , yerden 1,5-2 metre yüksekliğinde ve birkaç basamakla çıkılıyor. Kimsenin göremeyeceği bir ortamda hayır sahibi sadaka taşına para bırakıyor, ihtiyaç sahibi de yine kimsenin görmediği ortamda ihtiyacı kadar parayı sadaka taşına konulduğu yerden alıyor.
Burada yardım alanın da onurlu davranışı gözden kaçmıyor.Çünkü hiç kimsenin görmediği, kendi vicdanı ile baş başa kaldığı bir ortamda ihtiyacından fazlasını almıyor.Arkasından gelecek başka ihtiyaç sahiplerini düşünüyor.
İşte tüm bunlar bir milleti ayakta tutan üstün insanlık dersleri ve bir milletin nasıl imparatorluklar kurabildiğinin temel göstergeleri.
Belki bugün “askıda ekmek” dediğimiz bir yöntem ile benzer bir yaklaşım sergileniyor.Hayır sahibi ücretini ödediği ekmeği kendisi almıyor ve fırında askıya bırakıyor.İhtiyaç sahibi her kimse, fırıncıdan “askıda ekmek” varmı? Diye soruyor ve varsa ücret ödemeden alıp gidiyor.
Tüm bunlar yoksullarla dayanışma adına güzel davranışlar.
BU DAYANIŞMAYI BU ETİK DEĞERLER İÇİNDE ELBETTE SÜRDÜRECEĞİZ.... AMA ASIL OLAN YOKSULLUĞU YENMEK DEĞİL Mİ?
Yoksul kimdir? kime yoksul diyebiliriz? Bunun çok çeşitli tanımlarını yapmak mümkün ancak en genel ifadesi ile yoksulluk; günlük temel ihtiyaçlarının tamamını yada bir kısmını karşılayacak temel gelire sahip olmama durumu olarak ifade ediliyor.
TUİK verilerine göre, 2012 yılında Türkiye’de 4 kişilik ailenin Sadece zorunlu harcamalarını karşılayan Yoksulluk sınırı 3.078 TL/ay , yine 4 kişilik ailenin Sadece gıda harcamalarını karşılayan Açlık Sınırı ise 945 TL/Ay dır.
Eskipazar’da Yoksulluk açısından durumumuz nedir? Eskipazar’da Yoksulluk var mı,yok mu?
Bu haftaki “SİVİL BAKIŞ” Köşe yazımda bu hususu, yaptığım çalışmadan hareketle ortaya koymaya çalışacağım.
Bunun için Eskipazar’da Üretime dayalı Toplam Gayrı Safi Gelir ve Ortalama Kişi Başı Gayrı Safi Gelir düzeyini inceliyoruz.
Eskipazar gelir kaynakları başta kamu çalışanları maaşı, emekli maaşı ile tarımsal faaliyetler,ticari faaliyetler ve sınırlı sayıda küçük sanayi faaliyetlerinden oluşmaktadır.
Bu gelir grublarının yıllık bazda elde ettikleri toplam geliri ve buradan hareketle Eskipazar’da kişi başına düşen ortalama geliri bulacağız.
Eskipazar’da 2009 yılı verilerine göre;
KAMU GÖREVLİSİ olarak Eğitim camiasını 129 kişi ile birinci sırada görüyoruz.İkinci sırada Din Görevlilerimiz 127 kişi, Sağlık görevlilerimiz 77 kişi, Belediye 71, Orman İşletme 64, Cezaevi 40, Emniyet 24, Mal Müdürlüğü 16, diğerleri 57 olmak üzere toplam 605 kişi görev yapıyor.
Kamu çalışanı 605 kişinin toplam maaş geliri yaklaşık 10.890.000 TL/yıl dır.
Eskipazar’da İşçi emeklisi 1.835 kişi, Esnaf emeklisi 3.287 kişi, Memur emeklisi 320 kişi, 65 yaş aylığı (2022 sayılı yasa kapsamı) 535 kişi olmak üzere toplam EMEKLİ 5.977 kişi dir.
Eskipazar’a giren yıllık Emekli maaşı geliri yaklaşık 52.448.000 TL/yıl dır.
Küçük Sanayi kapsamında ilçe merkezinde önemli tesis olarak, 1 adet orman ürünleri fabrikası, 2 adet hindi kuluçka atölyesi, 4 adet un fabrikası, 1 adet maden suyu tesisi bulunuyor.
ORÜS’e ait kereste fabrikasının 1997 yılında özelleştirilmesi ile yaklaşık 200 kişilik istihdam olanaklarına sahip fabrika, çeşitli sermaye grublarının işletmeciliğinde faaliyetlerini bir süre özel sektör elinde sürdürmüştür. Son olarak 2003 yılında Eskipazar’da esnafların oluşturduğu 39 ortaklı grub fabrikayı satın almış ve halen Eskipazar İnşaat Gıda Tarım ve Hayvancılık A.Ş adı ile faaliyetini sürdürmekte ve fabrikada 15 kişi çalışmaktadır.Faaliyetin beklenen potansiyele henüz ulaşamadığını biliyoruz.
Günlük 1015 ton kapasiteli 4 adet un fabrikasında toplam 35 kişi, Kuluçka Piliç Tesislerinde 21 kişi, Pazarlama işleri Ülker grubunca yürütülmekte olan Flores Maden Suyu fabrikasında 40 kişi,Yazıkavak Köyünde 2001 yılında kurulan yol alt yapı malzemeleri üreten taş ocağı işletmesinde 35 işçi çalışıyor..
İlçemizde 1993 yılında Eskipazar için önemli bir iş kapısı olarak ULUDAĞ Ailesi tarafından kurulan yaklaşık 200 bayan işçiye istihdam olanağı sağlayan Sunlight Tekstil fabrikası 2008 yılında faaliyetlerini durdurmuştur.
Aynı şekilde Ortaköy sınırları içinde kurulan büz fabrikası da faaliyetini durdurmuştur.
ALICI ailesi tarafından Boncuklar köyü yakınlarında kurulan dökme beton işletmesi faaliyetini sürdürüyor.
Eskipazar Küçük Sanayii Fabrika ve Atölyelerinde toplam 146 kişi çalışmakta ve ücret gelirleri yaklaşık 1.752.000 TL/yıl dır.
Tarımda Çalışanlar ve Tarımsal Gelir
Eskipazar Ziraat odasına kayıtlı çiftçi sayısı 1940 kişidir. Ziraat odasına kayıtlı bu çiftçilerin yanı sıra 15-65 yaş grubundaki diğer aile bireyleri de Aile İçi Ücretsiz Tarımsal İş Gücü olarak tarımsal istihdam içinde düşünülmektedir.
TUİK verilerine göre 2009 yılı Eskipazar Genel Nüfusu içinde 15-64 yaş çalışabilen nüfus oranı %64 dür. Eskipazar köy nüfusu içinde 15-64 yaş grubunda çalışabilen nüfusun 3.627 kişi olduğu tahmin edilmektedir.
Ayrıca, Kışın Şehir merkezinde oturmakla birlikte yaz aylarında mevsimsel iş gücü olarak köylerde tarımsal faaliyet sürdüren iş gücü, tarımsal istihdamda önemli bir paya sahiptir.
Eskipazar’da tarımda çalışanların bitkisel üretim geliri Yıllık 6.247.000 TL ,Hayvansal Üretim geliri 5.045.000 TL olarak hesaplanmıştır.
Tarım Bakanlığının ödediği Dorudan Gelir Desteği (DGD) ödemesi de 164.000 TL/yıl dır.
Eskipazar Orman İşletme Müdürlüğünce 2009 yılında Eskipazar Orman Köylülerine ödenen Orman İşçiliği ücreti yıllık yaklaşık 1.500.000 TL/yıl dır.
Eskipazar’da 35 Nakliyeci esnafı yaklaşık 750.000 TL/yıl navlun ücreti elde etmektedir.
Ticaretle uğraşan vergi mükellefleri toplamı 526 kişidir. Bu mükelleflerden 256 kişi Gerçek usul, 207 kişi Basit usul, 54 mükellefte Kurumlar vergisi ödemektedir.
Tüm bu hesaplamalardan sonra ortaya çıkan Eskipazar toplam Gayrı safi geliri 2009 yılında yaklaşık 73.253.000 TL/yıl dır.Bunu 2011 yılına taşımak için deflatör olarak 1,18 katsayısını uyguluyoruz,
Eskipazar 2011 yılı toplam Gayrı safi geliri yaklaşık 86.438.000 TL/yıl olmaktadır.
Bu durumda 2011 yılı nüfusumuz 12.527 kişi, toplam kişi başı yıllık gelir 6.900 TL/yıl, kişi başı Aylık ortalama gelir 575 TL/ay dır.
Eskipazar’da kişi başı ortalama Yıllık Gayrı Safi Milli Gelir dolar bazında bakıldığında 2011 yılı için yaklaşık 3.900 dolardır. Halbu ki Türkiye de bu rakam aynı yıl için 10.444 dolardır.
Bu rakamlar şunu ifade etmektedir.Türkiye’de vatandaşın cebine yıllık ortalama 100 TL giriyorsa Eskipazar’lının cebine 37 TL giriyor.
Yani Eskipazar halkı Türkiye ortalamasından 2,5 kat fakirdir, yoksuldur.
Dört kişilik ailede 4 kişinin hepsinin çalıştığını ve gelire sahip olduğunu varsayarsak Eskipazar’da 4 kişilik aile geliri ortalama 2.300 TL/ay olmaktadır.TUİK verilerine göre 4 kişilik ailenin Yoksulluk sınırı 3.078 TL/ay, açlık sınırını 945 TL/ay olduğunu hatırlarsak;
Bu gelir seviyesi ile Eskipazar halkı açlık sınırının üzerinde, ancak yoksulluk sınırının da altında bir gelire sahiptir.
İşin bir diğer boyutu da Eskipazar’da gelirlerin yüzde 64 ünü oluşturan emekli maaşlarının tüketici kredisi nedeniyle daha emeklinin eline bile geçmeden kesintiye uğruyor olmasıdır.
Bu konuda Temmuz 2012’de “Eskipazar’ın 2012 yılı problemleri ve Çözüm Yolları” isimli çalışmasını basın üzerinden bizlerle paylaşan bir finansman uzmanının görüşlerine kulak veriyoruz.
Bu uzmanın elinin altında bankacılıkla ilgili resmi rakamlar var ve değerlendirmelerinde bunları dile getiriyor.
Eskipazar’da yaşanan sıkıntılara dair adeta bir alarm niteliğindeki bu değerlendirmelerin bazı önemli noktalarına burada yer vereceğim.
-
Eskipazar’da emeklilerin yüzde 90’ı tüketici kredisi kullanmış durumda.
-
Emeklilerin maaşlarının en fazla yüzde 75’i kadar borçlanma kapasiteleri var ve bunu çoğunlukla çocukları ve torunlarının parasal sıkışıklıklarını çözmek için kullanıyorlar.Geriye kalan yüzde 25 ile geçiniyorlar.Yani Eskipazar esnafına kalan bu yüzde 25 oluyor.
-
Bu durumda esnaf ticari döngüsünü kuramıyor,borç sarmalına giriyor.
-
Sıkıntılı ekonomik yapı nedeniyle Eskipazar’da borç sarmalı artmakta ancak borcun çevrilebilmesi için KEFALET sisteminde de ayrıca sıkıntı yaşanmaktadır.Kefalete Yasal bir takım düzenlemelerin getirdiği sınırlamaların yanı sıra, geçmişte geç ödenen borç yüzünden negatif sicil kaydına girilmesi ve kefillikten ötürü yaşanan kötü örnekler nedeniyle kefil bulmakta büyük sıkıntılar yaşanmakta.
-
Tarımsal kredi kullanarak sıfır faizle hayvan sahibi olanların, aldıkları hayvan fiyatlarının piyasa fiyatlarından yüksek kalması nedeniyle üreticilerin kredi geri ödemesinde sıkıntılar yaşanmakta.
-
İlçeden elde edilen kazanç genellikle Karabük’de değerlendirilmekte ve ilçede beklenen ölçüde yatırıma dönüşmemekte.
-
Memurların önemli bir kısmının Karabük’e gidiş-geliş yapmaları,harcamalarını da orada yapmaları sonucunu doğurmakta ve ilçe ekonomisine katkıları sınırlı kalmakta.
-
Arazilerin parçalı ve çok hisseli yapısı nedeniyle arazi İpotekleri de kredi taleplerinde değerlendirilememekte.Hatta bu durum, yatırım düşünenler içinde istenilen büyüklükte tek parça arazi bulunmasında sorun yaratmakta.
Zaten yoksulluk sınırında yaşayan Eskipazar halkının girdiği borç sarmalının, yaşamını daha da zorlaştırdığını görüyoruz.
Yukarıdaki rakamlarve değerlendirmelerden sonra Eskipazar’ın neye ihtiyacı olduğu ortada…
İşte bu nedenle taa başından beri Eskipazar’ın Ekonomik Kalkınmaya İhtiyacı olduğunu ve siyasi polemiğe girmeden bu ilçenin kardeş insanları olarak hep birlikte bir gayret içine girmemiz gerektiğini söylüyoruz.
Eskipazar Ekonomik Kalkınma Derneğini bunun için kurduk.Eskipazar’da her kesimin içindeyer aldığıortak bir çabanın içindeyiz.Eskipazar’ın hayrına olan konularda herkesle bir araya geliyoruz. Su Platformu gibi ekonomik olarak çok önemli katkılar sağlayacak projelerin etrafında birleşerek beraberlikler oluşturuyoruz. Projeler ve raporlar hazırlayıp siyasi önderliklere ve teknik kadrolara taşıyoruz.Birlik ve beraberlikten dolayı olumlu gelişmeler kaydediyoruz.Bununla ilgili faaliyetleri aşağıdaki linklerde bulabilirsiniz.
-
-
-
Bu çabalara, Eskipazar’ın ortak aklı ve ortak başarısı için samimiyetle hep birlikte devam etmeliyiz. Umut var olmalıyız ve negatif enerjiden uzak durmalıyız. Evet küçük yerlerin bazı zorlukları var ama, bu ortak akıl-ortak başarı yolu açılmıştır ve hep beraber yürümeye devam edeceğiz.
Yukarıdaki Eskipazar tablosu bize her şeyi anlatıyor. Varlık içinde Yoksulluk yaşıyoruz. Yoksulluk ve fakirlik kader değildir- yenilmez değildir.Herşey farkındalıkla başlar.
Bugün insanlarımız samimiyete inandıklarında nasıl da bir araya gelebildiklerini gösterdiler.
GENÇLERİMİZ İÇİN,YOKSULLUĞU YENMEK İÇİN, ESKİPAZAR’IN DAHA ÇOK İŞ’E VE DAHA ÇOK AŞ’A İHTİYACI VAR..ÇABALARIMIZ BU YÖNLÜ OLMAK ZORUNDA….
İlçemizdeki potansiyellerin harekete geçirilmesi, gelirlerinin artırılması ve yoksulluğun yenilmesi hayal değildir.
Çünkü, yoksulluk kader değildir..
Eskipazar’da yoksulluğu yenmek için,toplumsal duyarlılık içinde ve ELBİRLİĞİYLE ….Kartaca komutanı HANNİBAL’IN Alp dağlarını aşmak için söylediği gibi ,
Bizler de söylüyoruz….
Eskipazar’ın Ekonomik ve Sosyal Kalkınması için hep birlikte “Ya yeni bir yol bulacağız yada yeni bir yol yapacağız…
Birinci yolumuz Tarımsal Potansiyelimizi değerlendirmek ve Gelirlerimizi artırmak yani sulama projeleri oldu, el birliğiyle başarıyoruz. Eskipar’da tarımsal gelir 6 kat artacak.Eskipazar, meyve-sebze ve yem bitkileri üretimiyle Bölgenin Tarım Merkezi olacak.
Eskipazar’da yoksulluğun yenilmesi noktasında potansiyellerimizi ortaya koymaya ve ayrıntılarını yazmaya önümüzdeki haftalarda devam edeceğim.
KALIN SAĞLICAKLA.. 25.12.2012
“Söz konusu Eskipazar’sa gerisi teferruattır”