SİVİL BAKIŞ 06.02.2013-çarşamba
Mehmet Emin ASLAN
Eskipazar Ekonomik Kalkınma Derneği Başkanı
“SIĞIRCIK SUYU”
HIRISTIYAN DÜNYASI İÇİN HAC MERKEZİ HADRIANOUPOLIS’DE BU TOPRAKLARDA,
İSLAM DÜNYAMIZIN MANEVİ ŞAHSİYETLERİ-EVLİYALARI VE SIĞIRCIK SUYU’DA BU TOPRAKLARDA…
Bir yandan Eskipazar’ın Budaklar Köyünde Hırıstiyan dünyasının kültürel mirası ve HAÇ MERKEZİ, diğer yandan Eskipazar’ın dört bir yanında İslam Dünyamızın manevi iklimi ve zenginlikleri..hepsi bizim topraklarımızda, ESKİPAZAR’DA.
Bu zenginliğimizi ve manevi atmosferimizi daha da yüceltmeliyiz. Sığırcık Suyu’ ndaki Proğramı birkaç güne yaymalı ve Bu proğramı Eskipazar Kültürel Etkinlikleri Kapsamına almalıyız.
Bu manevi zenginliği bir yandan yöre insanımız olarak yaşarkan diğer yandan “MEDENİYETLERİN BULUŞTUĞU ŞEHİR - ESKİPAZAR “markasına çevirmek yerli ve yabancı turisti Eskipazar’a çekmek için önemli bir potansiyel olarak karşımızda durmaktadır.
Geçen hafta SİVİL BAKIŞ’da Hadrıanoupolıs’i yazmıştım.Yazının girişi şöyleydi.
“Turizm sektöründe marka olmanın, ülkede ve dünyada tanınmanın en iyi yolu, şehrin sahip olduğu tarihi özellikler ve varlıklardır.
Anadolu topraklarının bir çok medeniyete beşiklik ettiğini biliyoruz.
Eskipazar; bu açıdan tarihin cömertliğine uğramış, Kimistine ve Hadrıanoupolıs başta olmak üzere bünyesinde barındırdığı evrensel değerlere sahip tarihi ve doğal varlıkları ile turizmde MARKA KENT olma potansiyeli taşıyan bir Anadolu beldesidir.”
Hadrıanoupolıs’in özelliklerine değinirken de şunlardan söz etmiştik.
“Dünyada çok az örneği bulunan ve İncil'de isimleri geçen ve antik çağdaki hıristiyan inancına göre kutsal olan ve cennette bulunduğuna inanılan Tigris, Euphrates, Geon ve Phison ırmaklarının ikonografik anlamda tasvir edildiği TABAN MOZAİKLERİNİN ortaya çıkması, son zamanlardaki bulgularla da Antik kentin katoliklerin HAÇ MERKEZİ olma ihtimalini taşıyor”
Evet, Hadrıanoupolıs’in Hrıstiyan dünyasında HAÇ Merkezi olma ihtimalinden söz edildiğini biliyoruz.Kazı çalışmaları ilerledikçe bu alanda daha geniş değerlendirmeler ve sonuçlar ortaya konacaktır.
Ancak bu toprakların bağrında sadece hıristiyan aleminin değerleri değil , İslam dünyamız için de çok önemli yeri olan manevi şahsiyetler ve evliyalar yatmaktadır.
Burası adeta medeniyetlerin ve dinlerin buluştuğu Anadolu özetidir.
Bu manevi şahsiyetler bir yandan yöre halkı olarak bizlerin ruh aydınlığı için önem arz ederken diğer yandan da tanıtım ve inanç turizmi yoluyla yöremizi ziyaret edecek diğer yurtaşlarımız açısından kıymetlidir.
Bizim manevi şahsiyetlerimizden Ömer FAKİ Hazretleri Kapucular köyünde, Musa Dede Hazretleri Hamamlı Köyünde, İyice Sultan Hazretleri Doğancılar Köyünde, Bahattin Gazi Hazretleri Kulat Köyü Dede Yaylasında,Şeyh Ali Semarkandi’nin bize sunduğu Sığırcık suyu Sadeyaka köyündedir.
Ayrıca Hamzalar köyü camiinde Kadir gecesi teravihten sonra ziyaret edilen ve büyük ilgi gören Peygamber efendimize ait Sakal-ı Şerif mevcuttur.
Geçen hafta Hadrıanoupolıs’dan sonra bu haftaki yazımda bizim manevi değerimiz olan SIĞIRCIK SUYU’NDAN söz edeceğim.
Böylelikle iki farklı kültür ve medeniyeti bağrında tutan ESKİPAZAR’ın manevi iklim güzelliğinden söz etmiş olacağız.Ayrıca bunun iç ve dış turizm açısından değerlendirilecek bir potansiyel olduğuna işaret edeceğim.
Şeyh Ali Semerkandi ve Sığırcık suyu için çeşitli kitaplar ve kaynaklar mevcuttur. Benim kaynak olarak değerlendirdiğim eser, İlim Yayınlarından çıkan İstanbul Gaziosmanpaşa Müftüsü Sayın Hüseyin AŞIK’ın yazdığı “Şeyh Ali Semerkandi Hayatı ve Menkubeleri”kitabıdır.
Sadeyaka Köyü Sığırcık Suyu’nu bizlere hediye eden Şeyh Ali SEMERKANDİ Hazretleridir. Bu zat 1300-1449 yılları arasında yaşamış velilerden dir. Yani Evliyadır.142 yaşında Çamlıdere’de öldüğü ve burada yattığı, Çamlıdere’nin o zamanki adının da sırası ile “Kuzören ve Şeyhler” olduğu bilinir.Eskipazar’da Sığırcık Suyu hepimizin bildiği gibi Sadeyaka köyü Şeyhler (Şıhlar)mahallesi topraklarındadır.
Hz Ömer, islamiyeti yaymak ve orada yaşanan açlık ve hastalık sorunlarına çözüm getirmek üzere Türkistan’a sefer düzenler. Hz Ömer’in şifa olmak üzere İsfahan ve Şiraz arasında çıkardığı su ,Türkmen halkını içinde bulunduğu dertlerden kurtarır.Türkmen halkı bu ilahi güç ve mucize karşısında Allah’a ve İslamiyetin büyüklüğüne inanarak Müslüman olur.Bu su Sığırcık Suyu’dur.
Hz Ömer bu suyun başında bir oğlunu bırakarak islamiyetin güçlenmesini ister. Oğul Türk asıllı bir bayanla evlenir.İşte burada Hz Ömer’in 4.kuşaktan torunu olan Ali Semerkandi 1300 yılında dünyaya gelir.
Ali Semerkandi ve Kardeşi Ahmed-i Kebir; Semerkant,Buhara,Horasan,Taşkent illerinde medreselerde eğitim görür ve çilehanelerde 40 yıl ruhi olgunluk ve manevi derinlik kazanacak şekilde ibadet eder.Mekke ve Medineyi ziyaret eder.
Günü geldiğinde İslamiyeti korumak ve tüm dünyada yükseltmek için Hz Ömer’den miras olan KILIÇ ve ASA iki kardeş arasında paylaşılır. Ahmedi Kebir güç timsali KILIÇ’ ı , Şeyh Ali Semerkandi ise Asa’yı alır.
Peygamber efendimizin parmakları arasından çıkan ve savaşta islamın askerlerine şifa ve yaralarına derman olan ,barışta da ürüne bereket ve zararlılardan koruma sağlayan su, bu asanın içinde gizlidir. Şeyh Ali Semerkandi İçinde bu mübarek suyun bulunduğu ASA yı alarak Anadolu’ya irşad için yola çıkar.
Önce Alanya’ya sonra da Eskipazar’a yani Örenşar’a irşad için gelen Şeyh Ali Semerkandi Sadeyaka Köyünde çoban durur. Amacı bu yörede henüz tam bilinmeyen ve uygulanmayan islamiyeti yaymaktır.
Burada gösterdiği bir çok kerametler olmuş ve yöre halkını HAK yolunda bilgilendirmiştir.
Çobanlığı sırasında Abdest almak için kendisine su verilmeyince yere asasını vurarak ”Patla ya mubarek “ diyerek bu ovayı sulayacak kadar büyük debi de su çıkarır.
İşte bu su, Sadeyaka köyünde bulunan mübarek SIĞIRCIK SUYUDUR. Bu su, insanlar için şifa ve haşerelerin imhası için mücadele kaynağıdır. Dünyada var olan 3 mübarek sudan birisidir.
Birincisi Mekke-i Mükerremede bulunan ZEMZEM Suyu, İkincisi Doğuda İsfahan -Şiraz arasındaki Sığırcık Suyu, Üçüncüsüde Anadolu’da yani Eskipazar’da Sadeyaka Köyünde bulunan SIĞIRCIK SUYUDUR.
Yöre insanımız bu suyun taşkınından rahatsızlık belirtilince de “dur ya mubarek,çıktığın yerden geri bat,kuruyup gitme,çık yine bat,olduğun yerde sakin ol” diyerek bu yüksek debili suyu çıktığı yerde batırmıştır.Su 7 adım içinde kaybolmaktadır.
Bu mübarek zatların bu bölgede gösterdikleri diğer bir mucize şudur.
Bursa’da çekirge istilası sonucu kıtlık ve hastalık çıkar.Padişah Sığırcık suyunu bulup getirmeleri için zaptiye görevlendirir.Zaptiyeler suyu Semerkant ve Isfahanda ararlar.Şeyh Ali Semerkandi’nin kardeşi Ahmedi Kebir Zaptiyeleri iki ayağında uçurarak Eskipazar’a şifali suya ve Şeyh Ali Semerkandi’ye getirir. Buradan Bursa’ya götürülen su derda derman olur.
Bilindiği üzere Ali Semerkandi’nin mezarı Çamlıdere’de bulunmakta ve kurulan vakıf aracılığı ile külliyesi geliştirilmekte ve inanç turizmine sunulmaktadır.
Eskipazar’da Sığırcık Suyu’nun olduğu yerde eski ve yeni bir camii bulunmakta, burası ziyaret edilmekte,kurbanlar kesilmekte,aş dağıtılmakta ve her Cuma çevre köylerden de gelinerek Cuma namazı kılınmaktadır.Yeni camiinin yapımında rahmetli Bayram GÖKTAŞ’ın yöre halkı ile birlikte emeği olduğunu biliyoruz.Bu vesile ile kendisini rahmetle anıyorum.
Her yıl Dünya Çiftçiler günü olan 14 Mayıs haftasında bir gün Eskipazar Ziraat Odası, Merkez Muhtarlığı ve çevre köy muhtarlıklarının girişimi ile Sığırcık Suyun’da bir proğram gerçekleştirilmekte ve YAĞMUR DUASI yapılmaktadır. Hasat ve bereket anlamı yüklenen etkinliğin adı “Manevi Şahsiyetleri Anma ve Dünya Çiftçiler Günü “dür Eskipazar esnafı da bu girişime sponsorluk yaparak madden desteklemektedir.Törenden bir gün önce 20 -25 adet küçük/büyük baş hayvan kurban kesilmekte, kavurmalar ve pilav hazırlanmakta ve bu manevi iklimi koklamaya gelen insanlarımıza o gün ikram edilmektedir.
Proğrama yıllara göre 1000-3000 kişi katılmakta mehter takımı ve yamaç paraşütü ile de tören zenginleştirilmektedir. Çünkü aynı zamanda Osmanlı Ordusu da İran seferine çıkarken bu topraklarda konaklamıştır.Organizasyonda önemli görev üstlenen Ziraat Odası Başkanı Sayın Cemil KAYMAK, Paraşütlerin semadaki varlığını, bu manevi iklimi, semadan Meleklerin bizlere eşlik ederek izlemesi olarak algıladığını söylüyor ve anlatırken duygulandığı görülüyor.
Şimdi bu vesile ile belirtmek istediğim ve bizlere düşen bir başka görev de, yüzyıllar önce manevi şahsiyetlerin bize verdiği sulama işaretini şimdi bizler günün teknolojilerini de kullanarak gündeme taşımak ve bu bereket ovasının sulanmasını sağlamaktır.Bu yolda çalışmalarımız oldu ve inşallah güzel sonuçlar alacağımızı görüyorum.
İşin burasında şunu da söylemeliyiz ki.
Bir yandan Eskipazar’ın Budaklar Köyünde Hırıstiyan dünyasının kültürel mirası ve HAÇ MERKEZİ, diğer yandan Eskipazar’ın dört bir yanında İslam Dünyamızın manevi iklimi ve zenginlikleri,hepsi bizim topraklarımızda, ESKİPAZAR’DA.
Bu zenginliğimizi ve manevi atmosferimizi daha da yüceltmeliyiz. Sığırcık Suyu’ ndaki Proğramı birkaç güne yaymalı ve Bu proğramı Eskipazar Kültürel Etkinlikleri çerçevesinde ele almalıyız.
Bu manevi zenginliği bir yandan yöre insanımız olarak yaşarkan diğer yandan “MEDENİYETLERİN BULUŞTUĞU ŞEHİR - ESKİPAZAR “markasına çevirmek yerli ve yabancı turisti Eskipazar’a çekmek için önemli bir potansiyel olarak karşımızda durmaktadır.
İzmir Efes harabelerini son zamanlarda ziyaret edenler görmüşlerdir,bilirler.Tarihin o kesitini tüm orjinalliği ile mizanse eden bir sanatçı grubu var.Demirci,ayakkabıcı,sanatkar ve esnaflar ,o günü temsil eden giysi ve aletlerle küçük bir çarşı oluşturmuş,kral ve kraliçenin katıldığı bir tören antik şehir ortamında ve o şehrin meydanında gerçekleştiriliyor.Buraları ziyarete gelenler tıpkı o günlerin tarihi havasına girerek bu ritüeli büyük bir ilgi ile izliyor.Her 15-20 dakikada bir gösteri tekrar ediyor. Yani ziyaret ettiğiniz Antik Kentte günlük yaşamı canlı olarak izliyorsunuz.Bu da çok ilgi çekici bir ana dönüşüyor.
Sığırcık Suyu ve Hadrıanoupolıs’e ziyaret gerçekleştiren yerli ve yabancı turistler Eskipazar’da bir araya getirilerek yılın belli zamanlarında dünya barışı teması ile medeniyetlerin buluştuğu bir törene dönüştürülebilir. Bunun çok ses getireceğine inanıyorum.
Bu çalışmanın sabahtan akşama değil ,zaman içinde ayrıntıları iyi planlanarak, gerek fiziki imkanların ve kazı çalışmalarının daha da geliştirilmesiyle ve gerekse Akademik çalışmalarla birlikte olaylar zenginleştirilerek ele alınabilecek önemli bir çalışma olacağını düşünüyorum.
Zaten Yanı başımızda 30 bin yabancı, 120 bin yerli kültür turizmine duyarlı turisti çeken Safranbolu ‘nun varlığı, bu projenin hayata geçirilmesi için önemli bir başlangıç potansiyeli ve odak noktası olacaktır.
Buradan hareketle yazının sonunda şu kısa değerlendirmeyi yapmak isterim.
Turizmi önemsiyoruz. Eskiden tatil denince insanların aklına hemen Güneş-Kum-Deniz üçlemi geliyordu, ancak son zamanlarda tüm dünyada Alternatif turizm öne çıkmaya başladı ve insanların aklına artık doğal, tarihi, arkeolojik,sosyo-kültürel , inanç kış, av ve sağlık turizmi potansiyelleri de geliyor.
Karabük İlimiz ve başta Safranbolu,Eskipazar ve Yenice olmak üzere diğer ilçelerimizin sahip olduğu Turizm Varlıkları Türkiye'nin bir çok ilini kıskandıracak çeşitlilikte.Keltepe Kayak Merkezi Projesi de gecikmekle beraber bu potansiyele yeni değerler katacak nitelikte.
Karabük ilimizin mevcut olan turizm potansiyelinin daha da ZENGİNLEŞMESİ tüm bölge Turizmi için çok önemli.
Bu itibarla, diğer ilçelerin olduğu gibi Eskipazar’ın da Alternatif Turizm potansiyeli sadece kendisi için değil bölge turizmi için de artı değerdir.
Bunun için ilçeler olarak birbirimize rakip değil, sahip olduğu değerlerle birbirini güçlendiren, turistik cazibe merkezi olma yolunda birbirine güç katan durumdayız.
Bu tesbitlerin ışığında İlimiz ve İlçelerimizin sahip olduğu tarihsel,kültürel ve doğal varlıkların tesbiti ve tescillenmesi , korunması ve geliştirilerek turizme kazandırılması büyük önem arz eder.
Karabük İl Özel İdaresi 03.06.2010 tarihinde aldığı kararla Karabük ve İlçelerinin Kültürel, Tarihi, Mimari ve Doğal Varlıklarının tesbiti ve kitap haline getirme çalışması, çıkan sonuçların Ulusal ve Uluslar arası Akademik Kuruluşlar ve Turizm Kuruluşları ile paylaşılması planlanmıştı.
2012 Ağustos ayından itibaren de Eskipazar’da bu yönlü çalışma yapılması İl Özel İdarece kararlaştırılmış ve Ahmet BOSTAN kardeşimiz de bu çalışma grubunda görev almıştır.Çalışmaya halkımızın ve herkesin destek vermesini ve güzel sonuçlar doğurmasını diliyorum.
Safranbolu'da bulunan Koruma Kurulu Mudurluğunun 24.08.2012 tarihi itibarı ile kayıtlarında bulunan tarihi yapılarımız şunlardır.
MEVCUT TESCİLLİ YAPILAR
DİNİ YAPILAR:
1- Hamamlı Köyü Musa Efendi Turbesi ve mescidi,
2- Yusufbey Camisi,
3- Kapucular Köyü Mezarlığı.
4- Hamzalar Köyü okulu.
5- Hamamlı Köyü Hamamı
6- İmanlar Köyü 1 ve 2.derece sit Akkaya Hamamı.
7- Budaklar ve Buyukyayalar Koyleri 1 ve 3.sit Hadrianapolis antik kenti.
8- Karahasanlar Köyü Nekropal Alanı,
9- Buyukyayalar Köyü 1 .derecede Arkeolojik sit.
10- Tamışlar Köyü, konut (sivil mimarlık orneği).-Ömer bey Konağı
TESCİL İCİN ONERİLEN YAPILAR
1 - Doğancılar Köyü Sultan Turbesi icinde tarihi mezar taşı.
2- Doğancılar Köyü mezarlıkta tarihi mezar taşı.
3> Hamamlı Köyü 2 Hamam, zindan, mahzen, istasyon binası ve değirmen,
4- Hankoy istasyon binası ve koy mezarlığında 5 mezar taşı,
5- İmanlar Köyü mezarlıkta tarihi mezar taşı ve Karaahmetler Konağı.
6- Kapucular Köyü Cami, hamam ve mezarlıkta bulunan 6 mezar taşı.
7- Kuzoren Köyü Ali Sancaktaroğlu evi,
8- Kulat Köyü Cami.
9- Ova Köyü mezar taşı,
10- Sadeyaka Köyü Sığırcık Suyu Cami,
11-Sobucimen Köyü Cami,
12-Tamuşlar Köyü Cami ve Omerbey Konağı,
13- Eskipazar tren istasyonu.
14- Merkez Bahcepınar Mh. Hamam,
15- Merkez Kırankoy Mh. 2 Hamam.
16-Merkez Yenimahalle Paşa Değirmeni.
Çevremizde, köyümüzde bizzat farkına vardığımız, yetkililerce henüz kayıt altına alınmamış tarihi varlıklarımızı Kaymakamlığımıza bildirmeliyiz.
Bu hususun Varlıklarımızın zenginleşmesi ve Eskipazar turizmi açısından önem arz ettiğini bilmeli ve buna göre hareket etmeliyiz.
Bir sonraki yazı da buluşmak dileğiyle KALIN SAĞLICAKLA..06.02.2013